Bildiğimiz üzere enerji, kısaca iş yapabilme yeteneğidir. Uzunluklar gibi skaler büyüklüktür. 8 ana enerji çeşidi vardır. Bunun haricinde hiçbir enerji kaybolmaz, ama başka bir enerji çeşidine dönüştürülebilir.
ENERJİ ÇEŞİTLERİ
1.Potansiyel Enerji
2.Kinetik Enerji
3.Işık Enerjisi
4.Isı Enerjisi
5.Ses Enerjisi
6.Elektrik Enerjisi
7.Kimyasal Enerji
8-Nükleer Enerji
Şimdi bu enerjileri yakından tanıyalım...
1.Potansiyel Enerji
Bir cismin konumu ve durumu yüzünden sahip olduğu enerjidir. Örneğin; gerilmiş bir yayda
havada duran bir cisimde ve iple tavandan asılı bir modelde potansiyel enerji vardır. Kısaca yüksekliği olan ya da gerilmiş/sıkıştırılmış tüm cisimlerde potansiyel enerji mevcuttur.
2.Kinetik Enerji
Kinetik enerji bir hareket enerjisidir. Dolayısıyla kinetik enerjiye sahip olmak için bir cismin hareket ediyor olması lâzımdır. Yani kinetik enerji hızı olan cisimlerin sahip olduğu enerji çeşididir. Bunlara örnek olarak koşan çocuk
dönen tekerlek ya da yüksekten düşen bir top gösterilebilir.
3.Işık Enerjisi
Bu enerji türü karanlık bir odayı aydınlatabilecek bir enerji türüdür. Zaten adı üstünde. Yanan odun
ampul
Güneş
lamba vb. şeyler bir şekilde sahip oldukları enerjinin bir kısmını ışık enerjisine çevirir.
4.Isı Enerjisi
Cisimlerin sıcaklıkları yüzünden sahip oldukları enerjidir. Sıcaklıkları yüksek yada düşük bütün maddelerin ısı enerjisi vardır. Sahip oldukları sıcaklık, ısı enerjisi olarak adlandırılır. Örnek verecek olursak bunlar; ampul, elektrik sobası, jeotermal enerji ısıtıcılardır.
5.Ses Enerjisi
Titreşim ile meydana gelen enerji türüdür. Ses dalgalarının titremesi ile açığa çıkar.Nitekim ses enerjisi, titreşim veya maddenin salınımı ile ilgili enerji biçimidir. Sesin enerjisi olduğunu nerden anlayabiliriz? Şu örnekle açıklanabilir; camın kırılması. Yüksek şiddetteki çığlıkların kırdığı camları anımsayın. Bunlar sesin enerjisi yüzündendir. Zilin kinetik enerjisi; ses ve biraz da ısı enerjisine dönüşebilir. Yani kol zile vurdukça sesin çıkması enerji dönüşümüdür.
6.Elektrik Enerjisi
Cisimlerin elektrik yükleri sebebiyle sahip oldukları enerjidir. Bu enerji; devrede üretilen elektrik akımı ve elektrik potansiyeli kombinasyonu tarafından elde edilir. Bu noktadaki elektriksel potansiyel enerji, başka bir enerji türüne dönüştürülür. Böylece tüm elektriksel enerji, kullanılmadan önceki potansiyel enerjidir. Potansiyel enerjiden elde edilen elektrik enerjisi, daima başka bir enerji türü olarak açıklanabilir.
7.Kimyasal Enerji
Maddelerin kimyasal reaksiyonlarda bulunması sonucu ortaya çıkar. Yanma
yakma ve benzeri olaylar bir enerji sonucu olur ve onlar da bir enerji açığa cıkartır.
8.Nükleer Enerji
Nükleer enerji, atomun çekirdeğinden elde edilen bir enerji türüdür. Fisyon veya füzyon sonucu meydana gelir. Fisyon, atom çekirdeğinin zorlanmış olarak parçalanması; Füzyon, atomik parçacıkların birleşme reaksiyonu olarak açıklanır. Nükleer santrallerden bu şekilde elektrik elde eder.
ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ
Daha önce de bahsedildiği gibi hiçbir enerji kaybolmaz. Sadece dönüşüm sonucu başka bir enerji türü olur. Yani
evrendeki enerji toplamı değişmez. Buna enerjinin korunumu denir. Örneğin; hidroelektrik santrali. Nehirlerden gelen suyun kinetik enerjisi barajda potansiyel enerjiye dönüşür. Bu potansiyel enerji kapaklardan akarak doğrusal hareketle bir kinetik enerjiye dönüşür. Buradan da türbin görevi devralır. O doğrusal hareketi dairesel harekete çevirir; ama hâla kinetik enerjidir. Jeneratör türbinden aldığı bu enerjiyi elektrik enerjisine çevirir ve trafolara gönderir. Bundan sonra uzun bir yolculuk sonrası evlerimize gelen elektrik fırınlarda ısı enerjisine
saç kurutma makinelerinde ısı enerjisine ve kinetik enerjiye
ampulde ise ışık enerjisine dönüşür. Böylece kademe kademe açıklayacak olursak; 5 kademe atlatmış olan kinetik enerji sonunda bizim yararımıza çalışmış olur.